Mười cô gái ngã ba Đồng Lộc

                                                     Tác giả: Nghiêm Văn Tân

       Ngã ba Đồng Lộc, cái tên ấy đã trở thành thân quen đối với bất kỳ ai dù chưa một lần đến nơi này - Nơi gắn liền với sự hy sinh của 10 cô gái thanh niên xung trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, giải phóng Miền Nam.

         Nhân kỷ niệm ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10 xin trân trọng giới thiệu đến toàn thể các thầy, cô giáo và các em cuốn sách “10 cô gái Ngã ba Đồng Lộc” của tác giả Nghiêm Văn Tân do Nhà xuất bản Phụ nữ ấn hành năm 2005. Sách dày 283 trang; khổ 13x19 cm.

10 cô gái thanh niên xung phong của ngã ba Đồng Lộc đã đi vào lòng dân tộc Việt Nam như một biểu tượng cho sự quả cảm của tuổi trẻ trong chiến tranh khốc liệt. Những hình ảnh đẹp đẽ cao cả của họ đã đi vào lịch sử dân tộc, đi vào những áng văn chương, những thước phim cảm động và cả những vần thơ bất hủ.

"Chuyện kể rằng em Cô gái mở đường.

Để cứu con đường đêm ấy khỏi bị thương

Cho đoàn xe kịp giờ ra trận.

Em đã lấy tình yêu Tổ Quốc của mình thắp lên ngọn lửa

Đánh lạc hướng thù hứng lấy những luồng bom”

Đó là một trong những vần thơ hay nhất, đẹp nhất viết về những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn huyền thoại. Xúc động trước sự hy sinh vô cùng anh dũng của những cô gái thanh niên xung phong, nhà văn Nghiêm Văn Tân - Một công nhân luyện gang thép ở Thái Nguyên, một chàng thanh niên sinh ra ở mảnh đất Hà Thành trong mười năm ấp ủ đã cho ra đời “Đài hoa tím” dày 182 trang vào năm 1978. Đến năm 2005 cuốn sách được tái bản với tên gọi mới “Mười cô gái ở ngã ba Đồng Lộc”. Cuốn sách được viết theo thể loại truyện ký gồm hai phần:

          Phần I: Đài hoa tím 

          Phần II: Vĩ Thanh

Ở phần đầu “Đài hoa tím”, tác giả cẩn thận kể lại từng chi tiết ông gom góp được suốt quá trình tìm về lịch sử cuộc ném bom ác liệt năm 1968 ở ngã ba Đồng Lộc. Trên một câu chuyện có thật về mười cô gái ở tiểu đội 4 đại đội 552 tổng đội 55-TNXP. Dưới ngòi bút chân thực, giản dị của Nghiêm Văn Tân, hình ảnh 10 cô gái hiện lên chân thực xúc động với những bức chân dung mang mỗi người một vẻ: Tần, Cúc, Nhỏ, Xuân, Hà, Hường, Hợi, Rạng, Xuân, Xanh. Các chị mỗi người một tính cách, một hoàn cảnh khác nhau nhưng tất cả chung một chiến hào, chung một lý tưởng, chung một ý chí đó là chiến đấu đến hơi thở cuối cùng để dành lấy nền tự do độc lập cho dân tộc. 

  Ngã ba Ðồng Lộc là một khúc tráng ca mang âm hưởng hào hùng và giàu chất thơ, trung thực với sự thật lịch sử, phản ánh một cách sinh động thế giới nội tâm với lòng khao khát yêu đời và tha thiết niềm tin vào ngày mai chiến thắng của các cô gái, dù trong tình huống ngặt nghèo của đạn bom hay trong những khoảnh khắc bình yên ngắn ngủi. Sau cuộc tổng tấn công và nổi dậy tết mậu thân năm 1968, ngã ba Đồng Lộc đã trở thành mạch máu giao thông quan trọng, nối liền hậu phương lớn miền Bắc và tiền tuyến lớn Miền Nam. Đế quốc Mỹ biết được điều đó nên đã tìm mọi cách cắt đứt con đường này. Thế nhưng những cô gái TNXP đã dũng cảm xả thân quên mình, quyết “sống bám cầu, bám đường”. Họ đã luôn chiến đấu với khẩu hiệu “máu có thể chảy, tim có thể ngừng nhưng mạch máu giao thông không bao giờ tắt”. Mưa bom bão đạn không thể làm khuất phục ý chí chiến đấu của họ. Rồi giờ phút định mệnh cũng đã đến, vào lúc 16h30phút ngày 24/07/1968, khi 10 cô gái ra lấp đường cho xe ra chiến trường tiếp viện, … một quả bom đã rơi trước mặt họ. Cả trận địa đã lặng đi, đồng đội ào khóc nức nở, … Tất cả đã hy sinh khi tuổi đời mới 18, đôi mươi - Đó là cái tuổi đẹp nhất của người con gái. Họ đã ra đi, thân xác họ đã vùi sâu trong đất, nhưng tinh thần chiến đấu kiên cường của họ vẫn sống mãi trong tâm trí những người con đất Việt.

           Khép lại “Đài hoa tím”, Nghiêm Văn Tân đưa chúng ta đến với phần 2 có tên gọi “Vĩ thanh”, gồm có hai chương Đêm và Ngày. Đêm tác giả kể chuyện chính mình đi tìm lại cuộc đời các cô, lặn lội bao nhiêu lần, vất vả ra sao, đã hoàn thành tác phẩm như thế nào, và tại sao tác giả lại chọn đề tài “Mười cô gái Ngã Ba Đồng Lộc” một đề tài quá khó đối với một chàng trai Hà Nội. Chính vì vậy mà tác phẩm đã toát lên một tấm lòng biết ơn không bờ bến của nhân dân ta đối với những người đã ngã xuống trên chiến trường này.

          Phần cuối cùng, là câu chuyện viễn tưởng vào năm 2018, tác giả cùng con cháu của mình trở lại thăm Đồng Lộc với lòng biết ơn vô hạn của thế hệ mai sau trước sự hy sinh anh dũng của những cô gái TNXP.

           Đọc truyện ký "10 cô gái Ngã Ba Đồng Lộc", chúng ta vô cùng xúc động trước sự hy sinh anh dũng của các cô đang ở tuổi thanh xuân. Chúng ta rất biết ơn, tự hào và ngưỡng mộ các cô. Cuốn sách giúp chúng ta hiểu rõ về 10 cô gái Ngã ba Đồng Lộc anh hùng, cũng chính là hiểu được tinh thần chiến đấu của quân và dân ta trong thời kháng chiến chống Mỹ cứu nước, đặc biệt là những người phụ nữ thời chiến.

          Giờ đây chiến tranh đã lùi xa, cuộc sống đã hồi sinh ngay trên tọa độ chết năm xưa, thời gian có thể khiến cho người ta quên đi bao nhiêu ngã ba trong cuộc đời nhưng khó có ai một lần đi qua mà có thể quên được Ngã ba Đồng Lộc vì ngã ba này được xây nên từ máu và nước mắt. Sự hy sinh anh dũng của Mười cô gái TNXP Ngã ba Đồng Lộc cùng với hàng trăm, hàng ngàn các anh hùng liệt sĩ khác sẽ còn vang vọng mãi đến mai sau. Cuốn sách “10 cô gái ngã ba Đồng Lộc”, thực sự là một cuốn sách rất hay và ý nghĩa. Nó toát lên một tinh thần chiến đấu dũng cảm kiên cường, một khí thế hào hùng của lịch sử dân tộc. Thông qua tác phẩm các em sẽ phần nào hiểu được những gian khổ mà các thế hệ trước đã hy sinh để chúng ta có cuộc sống yên bình và ấm no ngày hôm nay.

                   Sách hiện có tại thư viện, các em hãy đến và tìm đọc nhé!

                                                                                                                                     Phụ trách Thư viện

                                                                                                                                             Vũ Thị Hường